DEM Parti Bingöl Milletvekili Ömer Faruk Hülakü, Karlıova İlçesi Kaynarpınar Köyü’nde yapılması planlanan jeotermal enerji santrali (JES) projesinin doğaya ve yaşama ciddi zararlarının olacağını belirterek, meclise araştırma önergesi ve soru önergeleri sunmuştu.
Hülakü, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum tarafından cevaplandırılması talebiyle meclise sunduğu önergede,
Karlıova Kaynarpınar Köyü’nde yapılması planlanan JES projesinin, doğal varlıkları, yerel ekosistemi ve kırsal yaşamı tehdit eden ciddi riskler barındırdığını belirterek, projenin, bölgenin en önemli doğal alanlarından biri olan Peri Vadisi’nin bütünlüğünü de doğrudan etkileyeceğini ifade etti.
JES projesinin hem doğal dengeyi bozacağını hem de halkın geçim kaynaklarına zarar vereceğini belirten Hülakü, “Peri Vadisi, barındırdığı biyolojik çeşitlilik, verimli tarım alanları, doğal su kaynakları ve kültürel peyzajıyla sadece bölge halkı için değil, ekolojik açıdan korunması gereken nadide alanlardan biridir; ancak JES projeleri, yapıları gereği yüksek ısıda ve basınçta çalışan, yer altından alınan zehirli akışkanların doğaya salınması, toprak ve su kirliliği yaratması ve çevresel tahribata neden olmasıyla bilinmektedir. Bu projeler toprağın tarıma elverişsiz hâle gelmesine, içme ve sulama sularının kirlenmesine, yerel flora ve faunanın yok olmasına, hatta doğrudan insan sağlığının bozulmasına kadar varan sonuçlar doğurabilmektedir.
Projenin planlandığı alanda yaşayan yurttaşların büyük bölümü geçimini hayvancılık, arıcılık ve küçük ölçekli tarım faaliyetleriyle sağlamaktadır. JES faaliyetleri ise bu geçim kaynaklarını ciddi şekilde tehdit etmektedir. Tarımsal üretimin azalması, hayvancılığın sürdürülemez hâle gelmesi, köydeki ekonomik döngüyü durma noktasına getirecektir. Bu da kırsaldan kente zorunlu göçü artıracak, demografik ve sosyal yapıyı olumsuz etkileyecektir.
Bununla birlikte, projeye ilişkin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinin şeffaflık ve katılım ilkelerine uygun yürütülmediği yönünde ciddi iddialar bulunmaktadır. Yerel halkın sürece dahil edilmediği, ÇED raporunun kamuoyundan gizlendiği ve halkın rızasının alınmadığı yönündeki bulgular hem hukuki hem de etik açıdan projenin meşruiyetini tartışmalı hâle getirmektedir.
Geçmişte aynı vadide inşa edilen baraj projelerinin doğa üzerindeki kalıcı yıkımları hâlâ giderilememişken, yeni bir enerji projesinin daha hayata geçirilmesi, bölgedeki doğa tahribatını derinleştirecektir. Doğal yaşamın, insan sağlığının ve kültürel bütünlüğün geri dönülemez şekilde zarar görme ihtimali, bu projeyi kamu yararı açısından kabul edilemez kılmaktadır” ifadelerine yer verdi.
Hülakü, soru önergesinde, Bakan Kurum’a şu soruları yöneltti;
“-JES projesi için düzenlenen ÇED raporu hangi kurumlarca incelenmiş ve onaylanmıştır?
-Bölgenin doğal sit alam, ekolojik koridor ya da endemik tür barındıran bir yapıya sahip olup olmadığı değerlendirilmiş midir?
-Peri Vadisi’ndeki yaşam dengesi gözetilerek bir etki azaltma planı hazırlanmış mıdır?
-Aynı bölgede geçmişte yapılan HES ve barajların yol açtığı tahribat göz önünde bulundurulmuş mudur?
-Bakanlığınız, bu projenin doğa hakları açısından iptali yönünde bir girişimde bulunacak mıdır?”
BAKAN KURUM ÖNERGEYE CEVAP VERDİ
Soru önergesine yanıt veren Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Karlıova Kaynarpınar köyünde jeotermal kaynak arama ve tarımsal seracılık için karar verildiğini ancak jeotermal enerji üretimi için verilen bir karar bulunmadığını belirtti.
Bakan Kurum, önergeye şu yanıtı verdi; “Bingöl Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) tarafindan Bingöl İli'nin Karlıova İlçesi'ne bağlı Kaynarpınar Köyü Mevkii'nde Kurban Mad. İnş. Müh. Gıda Teks. Turz. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından kurulup işletilmesi planlanan "Jeotermal Kaynak Arama, İşletme ve Tarımsal Seracılık" projesi için 24.03.2023 tarih ve E-202341 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir" kararı verilmiştir.
Bahse konu projeye jeotermal kaynak arama ve tarımsal seracılık kapsamında karar verilmiş olup, jeotermal enerji üretimi için Bingöl Valiliği (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) tarafından verilmiş herhangi bir karar bulunmamaktadır.”
(Haber Merkezi)
