Kardiyoloji Anabilim Dalı Uzmanı Dr. Hakan Tibilli, kalp hastalıklarının dünyada ve Türkiye’de en sık görülen ölüm nedenlerinden biri olduğunu belirterek, modern yaşamın kalp sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiğini söyledi. Dr. Tibilli, "Sanayileşme, hareketsiz yaşam, kötü beslenme alışkanlıkları ve stres kalp sağlığımızı ciddi şekilde tehdit ediyor" dedi.
Son yıllarda hem Türkiye’de hem de dünyada kalp krizi vakalarının arttığını vurgulayan Tibilli, kalp sağlığının yalnızca bedensel değil, ruhsal bir bütünlük içinde ele alınması gerektiğine dikkat çekti. Dr. Tibilli, "Kalp, yalnızca duygularımızı etkileyen bir organ değil; aynı zamanda duygularımızdan da doğrudan etkilenen bir organdır. Kaygı ve stres düzeyi yükseldiğinde kalbimiz hızla çarpar, ritim bozulur. Tersi durumda, kalp ritmindeki bozukluklar da anksiyeteyi artırır. Bu nedenle ruh sağlığıyla beden sağlığı birbirinden ayrı düşünülemez" diye konuştu.
Kalp krizlerinin artış nedenleri
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre kalp hastalıkları, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde en sık ölüm nedenleri arasında yer alıyor. Tibilli, bu artışın modern yaşamla doğrudan ilişkili olduğunu belirterek, "Sedanter yaşam tarzı, egzersiz eksikliği ve yüksek kalorili beslenme kalp krizi riskini artırıyor" dedi.
Risk faktörlerini ikiye ayıran Tibilli, değiştirilemeyen faktörler arasında yaş ve genetik yapıyı sayarken, değiştirilebilir risk faktörlerine de dikkat çekti: "Sigara içmek, yüksek tansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol kalp krizi riskini belirgin biçimde artırıyor. Sigaranın bırakılmasıyla risk bir yıl içinde yüzde 50 azalıyor, iki yıl sonra ise içmeyenlerle aynı seviyeye iniyor."
Belirtiler ve ilk müdahale hayati önem taşıyor
Kalp krizinin en sık nedeninin koroner arter hastalığı olduğunu belirten Tibilli, risk grubundaki kişilere uyarıda bulundu: "Ailesinde kalp hastalığı bulunan, özellikle diyabet geçmişi olan ve 10 yılı aşan şeker hastaları, kalp damarlarında tıkanıklık varmış gibi değerlendirilmelidir."
Kalp krizinin uyarı sinyallerine karşı dikkatli olunması gerektiğini söyleyen Tibilli, "Göğüs ortasında baskı, yanma veya sıkışma tarzında ağrılar, sırta, kola yayılabilir. Bu ağrılar bazen mide ağrısı ile karıştırılır. Göbek deliği ile çene arasındaki bölgede oluşan ağrılar uyarıcıdır. Bu tür şikayetlerde vakit kaybetmeden harekete geçilmelidir. Ağrı 15 dakikadan uzun sürüyorsa artık akut koroner sendromdan söz ederiz. Bu durumda hasta istirahat ettirilmeli, 112 acil yardım çağrılmalı, hasta sakin bir ortamda tutulmalıdır. Aspirin varsa, 300 mg çiğnemesi önerilebilir. Zaman faktörü hayati önem taşır. Kalp krizinde her 30 dakikalık gecikme, ölüm riskini yüzde 8 oranında artırır. En önemli kriter zamandır; en yakın sağlık kuruluşuna bir an önce ulaşmak gerekir" ifadelerini kullandı.
Egzersiz ve beslenme kalbi koruyor
Kalp sağlığında egzersizin önemine de değinen Tibilli, sağlıklı beslenmenin kalp krizlerini önlemede temel unsurlardan biri olduğunu söyledi: "Amerikan Kalp Birliği ve Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin önerdiği şekilde haftada en az 150 dakika, idealde 200 dakikalık tempolu yürüyüş, aerobik egzersizler, yüzme ve bisiklet en güvenli ve etkili yöntemlerdir. Ağırlık kaldırma gibi yüksek yoğunluklu egzersizler haftada iki-üç günü geçmemeli. Doymuş yağ ve trans yağ asitlerinden fakir sebze, meyve ve lifli gıdalardan zengin bir beslenme modeli kalp dostudur. Tuz miktarı günde 6 gramı, yani bir çay kaşığını geçmemelidir. Özellikle salça gibi hazır ürünler gizli tuz kaynaklarıdır. Karbonhidrat, protein ve yağ dengesine dikkat edilmelidir. Beslenmede karbonhidrat oranı yüzde 50-60, protein yüzde 15, yağ yüzde 25-35 olmalı. Trans yağlardan, yani margarinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Kolesterol alımı günlük 200 miligram olmalıdır. Zeytinyağı kolesterolü düşürmez ama nötral etkidedir, yani yükseltmez. Bu nedenle tercih edilmelidir. Haftada iki kez balık tüketmek kalp sağlığını korur. Balıktaki omega-3 yağ asitleri trigliserit düzeylerini düşürür, pıhtılaşmayı azaltır ve ani kalp ölümü riskini azaltır."
Önlem almak hayat kurtarır
Kalp krizlerinin önlenebilir olduğunu vurgulayan Tibilli, "Hastalandıktan sonra değil, sağlıklıyken önlem almak gerekir. Kalp krizinin neden olduğu ölümlerin büyük bir kısmı alınacak basit önlemlerle engellenebilir. Sigara bırakmak, egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve düzenli kontrolleri ihmal etmemek yaşam kalitesini artırır" diyerek sözlerini tamamladı.
İHA