Çölyak hastalığında bağışıklık sistemi, gluten içeren besinleri yabancı madde olarak algılayarak ince bağırsakta hasara yol açıyor. Bu durum, besinlerin yeterince emilememesine neden oluyor ve zamanla ciddi sağlık sorunlarını beraberinde getiriyor. Diyetisyen Banu Özbingül Arslansoyu, çölyak hastalığının belirtileri, teşhis süreci ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler paylaştı. Hastalığın genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerle ortaya çıktığını belirten Arslansoyu, “Çölyakla yaşamaya başlayan birçok kişi, sevdiği pek çok yiyecekten uzak durmak zorunda kaldığını fark ediyor” dedi.
Hangi Belirtilere Dikkat Edilmeli?
Diyetisyen Arslansoyu, çölyak hastalığının en yaygın belirtilerinin karın ağrısı, ishal, kusma, karın şişliği, iştahsızlık, kas güçsüzlüğü, demir eksikliği, kilo kaybı ve yorgunluk olduğunu söyledi. Hastalığın teşhisi ise kan testleri ve ince bağırsak biyopsisi ile yapılabiliyor. Arslansoyu, “Doğru tanı, bilinçli beslenme ve uzman takibiyle çölyak hastaları sağlıklı bir yaşam sürdürebilir” ifadelerini kullandı.
Tedavi Ömür Boyu Glutensiz Diyet
Günümüzde çölyak hastalığının tek tedavisinin glutensiz diyet olduğunu vurgulayan Arslansoyu, “Glutensiz diyetle hastaların durumu düzelir, ancak tedavi ömür boyu sürer” dedi. Hastaların buğday, arpa, çavdar ve bunlardan yapılmış ekmek, makarna, pasta, börek gibi ürünlerden kaçınması gerektiğini belirten diyetisyen, güvenle tüketilebilecek besinleri de paylaştı: et, süt, sebze, meyve, kuru baklagiller, mısır, patates, pirinç, soya fasulyesi, kinoa ve kara buğday.
Bazı çölyak hastaları için yulafın sınırlı miktarda uygun olabileceğini de aktaran Arslansoyu, yulaf alırken mutlaka “glutensiz” etiketine dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Çapraz Bulaş Konusunda Uyarı
Arslansoyu, toplu beslenme yapılan yerlerde ve mutfaklarda çapraz bulaş riskine dikkat çekerek, glutenin ilaç, besin takviyesi, kozmetik ürünler, diş macunları, ruj ve gargara gibi ürünlerde de bulunabileceğini belirtti. Bu nedenle etiketlerin dikkatlice okunması gerektiğini vurguladı.
Çölyak Hastalarına Örnek Beslenme Programı
Kahvaltı: Açık çay, mısır ekmeği, beyaz peynir, haşlanmış yumurta, zeytin ve mevsim sebzeleri
Kuşluk: Mevsim meyvesi ve çiğ kuruyemiş
Öğle: Havuçlu kuru fasulye, şehriyesiz pirinç pilavı, yoğurt ve mevsim salata
İkindi: Süt ve leblebi
Akşam: Izgara balık, kara buğday, haşlanmış mevsim sebzesi ve mevsim salata
Dyt. Banu Özbingül Arslansoyu, doğru beslenmenin çölyak hastalarının yaşam kalitesini artırmada kilit rol oynadığını sözlerine ekledi.
