PERİ VADİSİ KORUNMALI!

Barındırdığı göller, akarsular ve orman varlığıyla bölgenin önemli doğal güzelliklerine sahip Bingöl’de, özellikle Peri Vadisi güzelliğiyle dikkat çekiyor. Peri Vadisi, temiz akarsuyunun beslediği balık türleri, endemik bitkiler ve yaban hayvanlarına da ev sahipliği yapıyor.
Vadinin korunması ve yapılaşmaya açılmaması için Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce korunan alanlar arasına alınması önem arz ediyor. Peri Vadisi’nin Milli Park ilan edilmesi için ilin yetkilileri tarafından çalışmalar başlatılarak vadinin korunan alanlar arasına alınması gerekiyor.
TÜRKİYE’DE 48 MİLLİ PARK BULUNUYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2022 yılında 46 olan milli park sayısı 48’e yükseltildi. En çok milli park Antalya’da bulunurken, Bingöl’de milli park bulunmuyor.
Bingöl’ün komşu illerinde Tunceli’de Munzur Vadisi Milli Parkı, Muş’ta Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı, Erzurum’da Nene Hatun Tarihi Milli Parkı ve Sarıkamış-Allahuekber Dağları Milli Parkı bulunuyor.
Türkiye’de bulunan milli parklar:
1-Ağrı Dağı Milli Parkı (Ağrı- Iğdır)
2-Aladağlar Milli Parkı (Niğde-Adana-Kayseri)
3-Altınbeşik Mağarası Milli Parkı (Antalya)
4-Altındere Vadisi Milli Parkı (Trabzon)
5-Başkomutan Tarihi Milli Parkı (Afyonkarahisar-Kütahya-Uşak)
6-Beydağları Sahil Milli Parkı (Antalya)
7-Beyşehir Gölü Milli Parkı (Konya)
8-Boğazköy-Alacahöyük Milli Parkı (Çorum)
9-Botan Vadisi Milli Parkı (Siirt)
10-Dilek Y.-B. Menderes D. Milli Parkı (Aydın)
11-Gala Gölü Milli Parkı (Edirne)
12-Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya)
13-Hakkari Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı (Hakkari)
14-Hatila Vadisi Milli Parkı (Artvin)
15-Honaz Dağı Milli Parkı (Denizli)
16-Ilgaz Dağı Milli Parkı (Kastamonu-Çankırı)
17-İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı (Kırklareli)
18-İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı (Kastamonu-Çankırı)
19-Kaçkar Dağları Milli Parkı (Rize-Artvin)
20-Karagöl-Sahara Milli Parkı (Artvin)
21-Karatepe-Aslantaş Milli Parkı (Osmaniye)
22-Kazdağı Milli Parkı (Balıkesir)
23-Kızıldağ Milli Parkı (Isparta)
24-Kop Dağı Müdafaası Tarihi Milli Parkı (Bayburt-Erzurum)
25-Kovada Gölü Milli Parkı( Isparta)
26-Köprülü Kanyon Milli Parkı( Antalya)
27-Kuşcenneti Milli Parkı (Balıkesir)
28-Küre Dağları Milli Parkı (Kastamonu-Bartın)
29-Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı (Muş)
30-Marmaris Milli Parkı (Muğla)
31-Munzur Vadisi Milli Parkı (Tunceli-Erzincan)
32-Nemrut Dağı Milli Parkı (Adıyaman-Malatya)
33-Nene Hatun Tarihi Milli Parkı (Erzurum)
34-Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı (Ankara)
35-Saklıkent Milli Parkı (Muğla-Antalya)
36-Sarıçalı Dağı Milli Parkı (Ankara)
37-Sarıkamış-Allahuekber Dağları Milli Parkı (Kars-Erzurum)
38-Soğuksu Milli Parkı (Ankara)
39-Spil Dağı Milli Parkı (Manisa)
40-Sultan Sazlığı Milli Parkı (Kayseri)
41-Tek Tek Dağları Milli Parkı (Şanlıurfa)
42-Troya Tarihi Milli Parkı (Çanakkale)
43-Uludağ Milli Parkı (Bursa)
44-Yedigöller Milli Parkı (Bolu)
45-Yozgat Çamlığı Milli Parkı (Yozgat)
46-Yumurtalık Lagünü Milli Parkı (Adana)
47-Derebucak Çamlık Mağaraları Milli Parkı (Konya)
48-Abant Gölü Milli Parkı (Bolu)
ENDEMİK BİTKİLER TEHLİKE ALTINDA!
Doğal güzelliğiyle bölgenin önemli vadilerinden biri olan Peri Vadisi, zengin bitki çeşitliliğine de ev sahipliği yapıyor ancak bölgede bulunan bazı endemik bitkiler yok olma tehlikesi altında.
Bingöl Üniversitesinden Hikmet Cengiz ve Prof. Dr. Lütfi Behçet’in, Kommagene Biyoloji Dergisinde yayımlan çalışmalarında ‘Perisuyu Vadisi’nden (Yedisu-Karlıova / Bingöl) B8 Karesi İçin Yeni Floristik Kayıtlar’ başlıklı çalışmalarında vadideki zengin bitki örtüsünden bahsediliyor.
2017-2021 yılları arasında Perisuyu Vadisi (Yedisu-Karlıova / Bingöl)’nde gerçekleştirilen araştırmada, bölgede belirlenen 62 taksonun (40 tür, 17 alttür ve 5 varyete) B8 karesindeki yayılışları ilk defa tespit edildi. Verilen taksonlardan 20 tanesinin endemik olduğu belirtildi.
ENDEMİK BİTKİLERDEN 5’İ TEHLİKEDE
Bölgede tespit edilen 20 endemik bitkiden 5’inin tehlikede olduğu belirtildi. Endemik bitkilerden 4’ü zarar görebilir, 7’si az endişe verici, 1’i kritik tehlikede, 3’üde tehdide yakın olarak değerlendirildi.
BÖLGEDE TESPİT EDİLEN TAKSONLAR
Perisuyu Vadisi’nde kayıt altına alınan bitkiler şunlar:
-Suoku
-Hölmez otu
-Kel körmen
-Allium erzincanicum (Yabani soğan türü)
-Yıldızca
-Dere otu
-Ham otu
-Köse otu
-Boğa dikeni
-Şeytan kişnişi
-Deniz rezenesi
-Şeker havucu
-Boğumluca
-Bodur andız otu
-Tırnak otu
-Kır tülübaş
-Kuduz otu
-Has kaşık otu
-Köşeli zarife otu
-Dadaş zarife otu
-Pos çivit otu
-Davraz dağarcığı
-Acemtelkari
-Çayır dolaması
-Keşiş yıldızı
-Kaçkar çivit otu
-Kızlargöbeği çivit otu
-Kayrak çanı
-Bozkır pelemiri
-Sarı uyuz otu
-Eğin kum otu
-Armagan
-Yar tıstısı otu
-Çomak nakıl
-Acı damkoruğu
-Solukaparna
-İnce solucan otu
-Boncuk sütleğeni
-Sahra sütleğeni
-Nazik geven
-Pisik kulağı
-Halkalı su civanperçemi
-Kuzukıran (Kantaron)
-Eğin kekiği
-Nilüfer
-Laz salebi
-Boynuzlu gelincik
-Acem mavişi
-Kop ayrığı
-Kertlice
-Hoş hezaren
-Dilli yağ otu
-Barutağacı
-Kara muşmula
-Köslek
-Boylu üvez
-Yün parmak otu
-İsfendan
-Balkan akçağacı
-Arsız sığırkuyruğu
-Denekutnu
-Keşiş menekşesi
Haber: Ömer ŞANLI