DEM Parti Bingöl Milletvekili Ömer Faruk Hülakü, Göynük Çayı üzerinde hidroelektrik santrali kurulması çalışmalarını soru önergesi ile meclise taşıdı.
Bingöl’ün Karlıova İlçesinde Göynük Çayı üzerinde yapılması planlanan Derinçay Regülatörü ve HES ile Kırma Eleme Tesisi ve Hazır Beton Santrali projesinin, Hacılar, Halifan ve Kızılağaç köylerinin tapulu tarım arazilerini, mera alanlarını ve hayvancılığa dayalı yaşamı doğrudan hedef alacağını belirterek, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına iki ayrı soru önergesi sundu.
Hülakü, Tarım ve Orman Bakanlığına sunduğu önergede, şu ifadelere yer verdi; “Bingöl ili Karlıova ilçesinde Göynük Çayı üzerinde planlanan “Derinçay Regülatörü ve HES, Kırma Eleme Tesisi ve Hazır Beton Santrali” projesi Hacılar, Halifan ve Kızlıağaç köylerinin tapulu tarım arazileri, kadim mera alanları ve hayvancılığa dayalı yaşam düzeni üzerinde doğrudan ve geri dönüşü olmayan bir tahribat riski taşımaktadır.Söz konusu alanlar, köylülerin tapu kayıtlarıyla mülkiyet hakkına sahip olduğu, kuşaklar boyunca ekilip biçilen, hayvancılığın sürdürüldüğü ve Bingöl Ovası’nı besleyen su rejimiyle doğrudan bağlantılı üretim alanlarıdır.
Göynük Çayı, Çobantaşı, Alatepe ve Elmalı köyleri üzerinden Bingöl Ovası’na ulaşan geniş bir tarımsal sistemin ana su damarlarından biridir. Bu çay üzerinde gerçekleştirilecek su tutma, yönlendirme ve santral faaliyetleri, yüzey sularını azaltacak, yer altı su seviyesini düşürecek, mera bitki örtüsünü kurutacak, tarımı ve hayvancılığı fiilen sona erdirecek sonuçlar doğuracaktır.Projenin hayata geçirilmesi hâlinde ortaya çıkacak tablo üretimin durması, hayvancılığın bitmesi,yoksullaşma ve zorunlu göç olacaktır. Bu sonuçlar, tarımsal üretimin devamlılığı ilkesine, mera mevzuatına ve gıda güvencesi hedeflerine açık biçimde aykırıdır.
Bu bağlamda;
-Hacılar, Halifan ve Kızlağaç köyleri sınırları içinde proje etki alanında kalan tapulu tarım arazilerinin toplam yüzölçümü kaç hektardır?
-Proje nedeniyle tarım dışı kalacak araziler için Bakanlığınızca verilmiş bir tarım dışı kullanım izni bulunmakta mıdır?
-Göynük Çayı’nın rejiminin değiştirilmesinin Bingöl Ovası sulama kapasitesi üzerindeki etkilerine dair Bakanlığınızın yaptığı bir bilimsel değerlendirme mevcut mudur
-Yer altı su seviyesinde yaşanacak düşüşün hayvancılık işletmeleri üzerindeki etkileri hesaplanmış mıdır?
-Mera Kanunu kapsamında koruma altında olması gereken alanların bu proje ile fiilen işlevsiz hâle gelmesi Bakanlığınızın bilgisi dâhilinde midir?
-Hayvanların içme suyu kaynaklarının azalması hâlinde alternatif bir su planlaması yapılmış mıdır?
-Proje sonucunda hayvancılığı terk etmek zorunda kalacak üreticiler için herhangi bir telafi mekanizması öngörülmekte midir?
-Göynük Çayı havzasında planlanan diğer projeler dikkate alınarak tarım ve hayvancılık açısından kümülatif bir etki değerlendirmesi yapılmış mıdır?
-Bakanlığınız, tapulu tarım arazileri ve meralar üzerinde telafisi imkânsız sonuçlar doğuracak bu projenin durdurulması yönünde bir tutum almayı değerlendirmekte midir?”
ÇEVRE ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞINA YÖNELTİLEN SORULAR
Milletvekili Hülakü, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına sunduğu önergede ise, şu sorulara cevap istedi;
“-ÇED raporunda Göynük Çayı havzası için neden havza ölçekli bir değerlendirme yapılmamıştır?
-Hacılar, Halifan ve Kızılağaç köylerine ait tapulu tarım arazilerinin proje kapsamında kalması ÇED raporunda nasıl ele alınmıştır?
-ÇED sürecinde köylülerin mülkiyet hakkı ve yaşam alanları hangi başlık altında değerlendirilmiştir?
-Projenin Çobantaşı, Alatepe ve Elmalı köyleri üzerinden Bingöl Ovası’na uzanacak etkileri neden raporda yer almamıştır?
-Su rejiminin değişmesi hâlinde yer altı sularında yaşanacak düşüş için bir izleme planı oluşturulmuş mudur?
-Kırma eleme ve beton santrali faaliyetlerinin tarım topraklarına vereceği zarar hangi bilimsel verilere dayanılarak önemsiz kabul edilmiştir?
-Bu projenin Bingöl Ovası’nda tarımsal üretimi sona erdirecek sonuçlar doğurması ihtimali Bakanlığınızca neden dikkate alınmamıştır?
-Bakanlığınız, Göynük Çayı havzasında ekolojik çöküşe yol açacak bu proje için ÇED sürecini durdurmayı veya yeniden başlatmayı değerlendirmekte midir?”
(Haber Merkezi)
