Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Kahramanmaraş'taki Geben Vadisi, milli park olarak ilan edildi. 30 Mayıs 2025 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Geben Vadisi, Türkiye’deki 50’inci milli park olurken, toplam korunan alan sayısı ise 679'a yükseldi.
Geben Vadisi ile ilgili Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü sitesinde yer verilen habere göre, Geben Vadisi Milli Markı 83'ü endemik 603 bitki türüne ev sahipliği yapıyor
Geben Vadisi Milli Parkı, ülkemizde bulunan fitocoğrafik bölgelerden, İran-Turan Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi geçiş alanı ile önemli ekolojik koridor olan Anadolu Çaprazı üzerinde yer alıyor. 83'ü endemik olmak üzere 603 adet bitki türüne ev sahipliği yapan Geben Vadisi Milli Parkı'nın ilanı ile ilgili bir değerlendirmede bulunan DKMP Genel Müdürü Kadir Çokçetin, “Zengin bitki örtüsü ve yaban hayatı çeşitliliğiyle dikkat çeken alan, birbirinden etkileyici doğal değerleriyle eşsiz bir ekosistem özelliği taşımaktadır. Bu kaynak değerler arasında öne çıkan Kayranlı Dağı, adeta yekpare bir kayadan oluşmuş izlenimiyle bölgeye özgün bir siluet kazandırmaktadır" ifadelerini kullandı.
Alanda yer alan Kırksu Gözeleri ile turna, leylek ve angut gibi kuş türlerine ev sahipliği yapan Karagöl Karstik Gölü'nün, ekoturizm meraklıları için önemli bir ziyaret noktası olduğunu belirten Genel Müdür Çokçetin, 272 metre uzunluğa sahip, iki ayrı giriş ve çıkışı bulunan Söğütovası Travers Mağarası'nın yanı sıra Roma Dönemi'nden kalma Meryemçil Kalesi, Kızıl Kale ve Roma Hamamı gibi tarihi yapıların da bölgeye ayrı bir değer kattığını vurguladı.
Genel Müdürlük olarak, korunan alanları sahip oldukları doğal ve kültürel değerlerle birlikte korurken, aynı zamanda ziyaretçilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çalışmalar yürüttüklerini belirten Çokçetin, Geben Vadisi Milli Parkı'nda gerekli altyapı ve donanımın da tesis edileceğini ve bu sayede çok sayıda ziyaretçiyi ağırlamayı hedeflediklerini ifade etti.
PERİ VADİSİ MİLLİ PARK İLAN EDİLMELİ!
Barındırdığı göller, akarsular ve orman varlığıyla bölgenin önemli doğal güzelliklerine sahip Bingöl’de, özellikle Peri Vadisi güzelliğiyle dikkat çekiyor. Peri Vadisi, temiz akarsuyunun beslediği balık türleri ve yaban hayvanlarına da ev sahipliği yapıyor.
Vadinin korunması ve yapılaşmaya açılmaması için Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce korunan alanlar arasına alınması önem arz ediyor. Peri Vadisi’nin Milli Park ilan edilmesi için ilin yetkilileri tarafından çalışmalar başlatılarak vadinin korunan alanlar arasına alınması gerekiyor. Ancak bugüne kadar yetkililer tarafından herhangi somut bir çalışma yürütülmedi.
PERİSUYU VADİSİ’NDE 905 BİTKİ TÜRÜ BELİRLENDİ, 144’Ü TEHLİKE ALTINDA
Perisuyu Vaidisi ve çevresinde yapılan araştırmada, 905 tür, 221 alttür ve 74 varyete tespit edildi.
Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünden Hikmet Cengiz ve Bingöl Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Lütfi Behçet’in “Perisuyu Vadisi ve Çevresinin (Yedisu-Karlıova/Bingöl) Florası” başlıklı çalışmaları, Bağbahçe Bilim Dergisinde yayınlandı.
Karlıova ve Yedisu ilçe merkezleri ile Eskibalta, Karapolat, Döşengi, Yağmurpınarı, Şenköy, Güzgülü, Kabaoluk, Elmalı, Dinarbey, Kaynarpınar, Kızılçubuk, Sarıkuşak, Ortaköy, Suçatu, Kazanlı, Ilıpınar, Harmantepe, Viranşehir, Kümbet, Kaşıkçı, Çukurtepe, Geçitli, Mollaşakir, Çiftlik, Çatak, Kantarkaya, Tuzluca, Yoncalık köylerinde 2017-2023 yılları arasında gerçekleştirilen bu çalışma ile 2968 bitki numunesi toplandı. Toplanan numunelerin değerlendirilmesi ile alanda; 89 familya ve 455 cins’e ait toplam 1200 takson (905 tür, 221 alttür ve 74 varyete) belirlendi.
Tespit edilen 1200 taksonun 5’i Pteridophyta (Eğrelti otu), 1195’i Spermatophyta divizyo (tohum bitkileri) üyesi olarak tespit edilirken, Spermatophyta üyesi taksonların 2’sinin Gymnospermae (Açık tohumlular), 1193’ünün Angiospermae (Kapalı tohumlular) alt divizyosunda yer aldığı belirlendi.
Ayrıda tespit edilen taksonlardan 57 tanesinin yeni kayıt ve 129 (%10,75) tanesinin endemik olduğu kaydedildi.
144 TAKSON TEHDİT ALTINDA
Araştırma sahasında yayılışı belirlenen 129 endemik ve 15 endemik olmayıp tehdit altında olan toplam 144 taksonun IUCN tehdit kategorisi dağılım oranları şöyle sıralandı:
Düşük riskli: 77
Duyarlı: 28
Tehdide açık: 14
Tehlikede: 13
Kritik: 4
Yetersiz verili: 4.
BİNGÖL’ÜN KOMŞU İLLERİNDE BULUNAN MİLLİ PARKLAR
Bingöl’ün komşu illerinde Tunceli’de Munzur Vadisi Milli Parkı, Muş’ta Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı, Erzurum’da Nene Hatun Tarihi Milli Parkı ve Sarıkamış-Allahuekber Dağları Milli Parkı bulunuyor.
TÜRKİYE’DE BULUNAN MİLLİ PARKLAR
Türkiye’de bulunan milli parklar:
1-Ağrı Dağı Milli Parkı (Ağrı- Iğdır)
2-Aladağlar Milli Parkı (Niğde-Adana-Kayseri)
3-Altınbeşik Mağarası Milli Parkı (Antalya)
4-Altındere Vadisi Milli Parkı (Trabzon)
5-Başkomutan Tarihi Milli Parkı (Afyonkarahisar-Kütahya-Uşak)
6-Beydağları Sahil Milli Parkı (Antalya)
7-Beyşehir Gölü Milli Parkı (Konya)
8-Boğazköy-Alacahöyük Milli Parkı (Çorum)
9-Botan Vadisi Milli Parkı (Siirt)
10-Dilek Y.-B. Menderes D. Milli Parkı (Aydın)
11-Gala Gölü Milli Parkı (Edirne)
12-Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya)
13-Hakkari Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı (Hakkari)
14-Hatila Vadisi Milli Parkı (Artvin)
15-Honaz Dağı Milli Parkı (Denizli)
16-Ilgaz Dağı Milli Parkı (Kastamonu-Çankırı)
17-İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı (Kırklareli)
18-İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı (Kastamonu-Çankırı)
19-Kaçkar Dağları Milli Parkı (Rize-Artvin)
20-Karagöl-Sahara Milli Parkı (Artvin)
21-Karatepe-Aslantaş Milli Parkı (Osmaniye)
22-Kazdağı Milli Parkı (Balıkesir)
23-Kızıldağ Milli Parkı (Isparta)
24-Kop Dağı Müdafaası Tarihi Milli Parkı (Bayburt-Erzurum)
25-Kovada Gölü Milli Parkı( Isparta)
26-Köprülü Kanyon Milli Parkı( Antalya)
27-Kuşcenneti Milli Parkı (Balıkesir)
28-Küre Dağları Milli Parkı (Kastamonu-Bartın)
29-Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı (Muş)
30-Marmaris Milli Parkı (Muğla)
31-Munzur Vadisi Milli Parkı (Tunceli-Erzincan)
32-Nemrut Dağı Milli Parkı (Adıyaman-Malatya)
33-Nene Hatun Tarihi Milli Parkı (Erzurum)
34-Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı (Ankara)
35-Saklıkent Milli Parkı (Muğla-Antalya)
36-Sarıçalı Dağı Milli Parkı (Ankara)
37-Sarıkamış-Allahuekber Dağları Milli Parkı (Kars-Erzurum)
38-Soğuksu Milli Parkı (Ankara)
39-Spil Dağı Milli Parkı (Manisa)
40-Sultan Sazlığı Milli Parkı (Kayseri)
41-Tek Tek Dağları Milli Parkı (Şanlıurfa)
42-Troya Tarihi Milli Parkı (Çanakkale)
43-Uludağ Milli Parkı (Bursa)
44-Yedigöller Milli Parkı (Bolu)
45-Yozgat Çamlığı Milli Parkı (Yozgat)
46-Yumurtalık Lagünü Milli Parkı (Adana)
47-Derebucak Çamlık Mağaraları Milli Parkı (Konya)
48-Abant Gölü Milli Parkı (Bolu)
49-Akdağ Milli Parkı (Afyonkarahisar-Denizli)
50- Geben Vadisi Milli Parkı (Kahramanmaraş)
Ömer ŞANLI
