Tasarruf sahipleri, konut ve araç almayı düşünen bireyler ile uygun faizli kredi arayışında olanlar, 24 Temmuz’da açıklanacak Merkez Bankası faiz kararına odaklandı. Uluslararası finans çevreleri ile yerli ekonomistlerin analizleri, politika faizinde 2.5 ila 3.5 puanlık bir indirim olasılığına işaret ederken, piyasaların beklentisi 2-2.5 puan seviyesine gerilemiş durumda. Bu beklentide, Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın Londra’daki yatırımcı toplantılarında verdiği temkinli mesajların etkisi büyük. Karahan’ın faiz indirimi konusunda dikkatli olunması gerektiği yönündeki açıklamaları, piyasalarda daha sınırlı bir indirim beklentisini beraberinde getirdi.
Mevduatlarda stopaj artışı
Faiz indirimi beklentisinin yanı sıra, stopaj oranındaki artış da mevduat sahiplerini doğrudan etkiliyor. 9 Temmuz itibarıyla 6 aya kadar vadeli mevduat ve para piyasası fonlarında stopaj oranı yüzde 15’ten yüzde 17.5’e yükseltildi. Bu durum, özellikle kısa vadeli yatırım yapan bireylerin net getirisinde azalmaya yol açabilir.
Reel getiri riski gündemde
Son iki aylık faiz trendi, yeni stopaj düzenlemesi ve yaklaşan faiz kararı birlikte değerlendirildiğinde, milyonlarca kişinin birikim stratejilerini yeniden gözden geçirmesi gerekebilir. Beklenen faiz indirimi gerçekleşirse, kısa vadeli mevduatların reel getirisi daha da azalabilir. Bu da yatırımcıların alternatif enstrümanlara yönelmesine neden olabilir.
Enflasyondaki düşüş eğilimi etkili oldu
Faiz indirimi beklentisinin güçlenmesinde enflasyondaki yavaşlama da etkili. Mayıs ayında enflasyon yüzde 1.53, haziranda ise yüzde 1.37 olarak gerçekleşti. Yıllık bazda ise enflasyon yüzde 35 seviyelerine kadar geriledi. Enflasyondaki bu düşüş, fonlama faizinin de aşağı yönlü hareket etmesine neden oldu. TLREF geçen hafta yüzde 45.58’e kadar geriledi.
Mevduat faizlerinde düşüş başladı
Mayıs ayı itibarıyla faizlerdeki yön değişikliği, mevduat faizlerine de yansıdı. Merkez Bankası verilerine göre, 3 aya kadar vadelerde bankaların uyguladığı ortalama bileşik faiz, haziran başında yüzde 59.60 ile yılın zirvesine ulaşmıştı. Ancak 11 Temmuz itibarıyla bu oran yüzde 57.03’e kadar geriledi. Yani, son 1.5 ayda mevduat faizlerinde ortalama 2.57 puanlık bir düşüş yaşandı.
Bazı bankalar, yeni müşteri çekmek amacıyla “hoş geldin faizi” olarak yüzde 49-50 seviyelerinde teklifler sunsa da, aynı bankada vadesini yenileyen müşterilere genellikle yüzde 44-46 aralığında faiz oranı teklif ediliyor.
Uzmanlardan uyarı: Bireyler strateji değiştirebilir
Tüm bu gelişmeler, tasarruf sahiplerinin yatırım tercihlerini yeniden şekillendirmesine neden olabilir. Kısa vadeli mevduatın getirisi azalırken, bireyler daha uzun vadeli ürünlere veya alternatif yatırım araçlarına yönelmeyi tercih edebilir.
