Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), milyonlarca emekliyi ilgilendiren "sahte sigortalılık" iddialarına karşı geniş çaplı bir denetim başlattı. Özellikle gerçekte çalışmadığı halde sigortalı gösterilen kişilere yönelik incelemeler sıkılaştırılırken, usulsüz işlem yapanların ciddi yaptırımlarla karşılaşabileceği belirtiliyor.
Sahte sigortalılık nasıl ortaya çıkıyor?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun’un değerlendirmesine göre, birçok kişi daha yüksek emekli maaşı alabilmek ve daha kolay emekli olabilmek için SSK’yı tercih ediyor. Ancak, prim günleri yetersiz olan bazı kişiler, bir işyerinde çalışıyormuş gibi gösterilerek sigorta primlerini tamamlamaya çalışıyor. Bu durum, SGK tarafından sahte sigortalılık olarak değerlendiriliyor. SGK müfettişleri tarafından yapılan incelemelerde, fiili çalışma durumu tespit ediliyor. Eğer bir kişinin gerçekte çalışmadığı anlaşılırsa, o döneme ait primleri iptal ediliyor. Prim iptali sonrası emeklilik için yeterli gün sayısı kalmayanların maaşları kesilirken, fazladan alınan ödemelerin faiziyle geri talep edilmesi gündeme geliyor.
SGK denetimleri sonucunda sahte sigortalılık tespit edilirse, kişinin emekliliği iptal edilebilir. Bu durumda, emeklilik için yeterli prim gününe sahip olmayan kişiler, maaşlarını kaybedebilir ve eksik primlerini tamamlamak zorunda kalabilir.
Geri ödeme zorunluluğu var mı?
Usulsüz şekilde emekli olduğu belirlenen kişiler, geriye dönük 10 yıl içinde aldıkları maaşları ve sağlık hizmeti giderlerini faiziyle birlikte SGK’ya iade etmekle yükümlü. Geri ödemelerde aylık %3,5 oranında faiz uygulanıyor. Eğer hata SGK’dan kaynaklanıyorsa, vatandaşın sadece 5 yıllık maaşı geri ödemesi gerekiyor.
Ödeme yapılmazsa ne olur?
Borç ödenmezse, kişinin mal varlıklarına haciz uygulanabilir. Banka hesapları, taşınmazlar ve araçlar üzerinde işlem yapılabilirken, emekli maaşı iptal edilen kişinin başka bir işte çalışması halinde maaşına da haciz konulabiliyor. Mirasçılar, borcu devralmamak için reddi miras davası açabiliyor.
Kimler risk altında?
Özellikle, SSK’dan emekli olmak için çalışmadığı halde sigortalı gösterilen kişiler SGK’nın incelemelerinde öncelikli risk grubunda bulunuyor. Uzmanlar, emeklilik planlaması yapılırken yasal çerçevenin dışına çıkılmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Aksi halde, ilerleyen yıllarda büyük maddi kayıplar yaşanabileceği belirtiliyor.
