Tarih boyunca birçok medeniyete ez sahipliği yapan Bingöl'de, toprak altında kalan birçok yapı bulunuyor. Bu yapılardan biri olan ve şehir merkezine en yakın mesafede bulunan Gayt Kalesi, unutulan tarihi yapılardan biri olarak toprak altında çürüyor.
DEMİR ÇAĞDAN KALMA
Gayt kalesinin Demir Çağ'da yerleşim gördüğü belirtilirken, kale ilgili Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü kaynaklarında şu bilgiler yer alıyor, "Bingöl Merkezinin hemen kuzeyindeki Çayboyu Mevkii’nde, Bingöl Çayı yakınındadır. Ortaçağ’dan kalma bir kale ve yerleşim alanı kalıntısıdır. Garnizon tipi bir yapı olabileceği düşünülmektedir. Çokgen bir plana sahip olup kulelerle desteklenen 2 m genişliğinde sur duvarları bulunmaktadır. Ayrıca bu kale de bazı kalelerde olduğu gibi prehistorik bir höyük üzerine kurulmuştur. Kalenin doğu yönünde fazla tahrip olmuş bir surun kalıntıları tespit edilmiştir. Bundan Kalenin ikinci bir surla tahkim edildiği anlaşılmaktadır. Alanda rastlanan çanak çömlek parçalarının incelenmesinden, Kale’nin tarihinin Demir Çağına, belki Urartu’ya uzandığı tahmin edilmiştir."
KALEDE 1991 YILINDA İNCELEME YAPILDI
1991 yılında Gayt Kalesi alanında inceleme yapan Arkeolog Mehmet Şener ve Suha Bulut, hazırladıkları raporda kalenin 2863 sayılı yasaya göre koruma altına alınması gerektiğini belirttiler.
Arkeolog Şener ve Bulut tarafından hazırlanan raporda, “Bingöl il merkezinin 1 kilometre kuzeybatısında Ortaçağ mimari özelliği gösteren kale ve yerleşme kalıntıları, garnizon tipi bir yapı olabilir. Toplanan çanak çömlek etüdünde kalenin Demir Çağ dönemine ait olduğu ve Urartululara kadar çıkabileceği tahmin ediliyor” ifadelerine yer verildi.
Arkeologların 1991 yılında, ‘2863 sayılı yasaya göre koruma altına alınmalıdır’ dediği kale, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından sit alanı ilan edilirken, bölgede herhangi bir çalışma yapılmadı. Kale izleri zamanla yok olmuş durumda.
Ömer ŞANLI
